Auteursrecht - Droit d'auteur  

Conclusie AG 6 februari 2020, IEF 19008, IEFbe 3037; ECLI:EU:C:2020:79 (SI en Brompton Bicycle Ltd tegen Chedech / Get2Get) Geschil tussen de bedenker van een vouwsysteem voor fietsen (en het bedrijf dat die fietsen produceert) en een Koreaanse onderneming die soortgelijke fietsen produceert die door eerstgenoemde wordt beschuldigd van schending van zijn auteursrecht. De rechtsvraag luidt of een fiets waarvan het vouwsysteem vroeger onder een – thans vervallen – octrooi viel, als auteursrechtelijk beschermbaar werk kan worden beschouwd. Met name belangrijk is of een dergelijke bescherming is uitgesloten wanneer de vorm van het voorwerp “noodzakelijk is om technisch resultaat te bereiken” en op basis van welke criteria hij die beoordeling moet maken.

HvJ EU 14 november 2019, IEF 19007, IEFbe 3036; ECLI:EU:C:2019:970 (Spedidam e.a. tegen INA) Spedidam, een vereniging voor de inning en distributie van de rechten van uitvoerend kunstenaars van muziek en dans, staat in deze zaak samen met PF en GF tegenover INA, het nationaal audiovisueel instituut. PF en GF zijn rechtsopvolgers van ZV, een overleden muzikant, en hebben geconstateerd dat INA zonder hun toestemming op zijn webwinkel video-opnamen en fonogrammen met een aantal uitgevoerde werken van ZV te koop aanbood en vorderde daarom in voorgaande procedures schadevergoeding van INA. Spedidam intervenieert vrijwillig aan de kant van PF en GF.

Rechtbank Amsterdam 20 december 2019, IEF 18907, IEFbe 3013; ECLI:NL:RBAMS:2019:9724 (Airwair tegen Primark) Merkenrecht. Auteursrecht. Slaafse nabootsing. Airwair brengt schoenen op de markt met de naam “Dr. Martens”. De kenmerkende bestanddelen van het merk liggen in de schoenzool. Primark brengt soortgelijke schoenen op de markt. Airway vordert iedere inbreuk op haar merk- en auteursrechten te staken. Primark hoeft niet te stoppen met verkoop schoenen. Airwair heeft zich niet beroepen op het woordmerk “Dr. Martens”, maar op haar gedeponeerde vormmerken. Daarvan is niet aannemelijk gemaakt dat ze bekend zijn. Ook is verwarringsgevaar van de Primark schoenen met de ingeroepen vormmerken niet aannemelijk. Voor zover de Airwair schoenen auteursrechtelijke bescherming genieten, hebben ze een andere totaalindruk dan de Primark schoenen. De gevraagde voorziening wordt afgewezen. Slaafse nabootsing is niet aannemelijk gemaakt.

Parket bij HR 15 november 2019, IEF 18904, IEFbe 3012; ECLI:NL:PHR:2019:1199 (Montis tegen verweerster) Internationaal auteursrecht. Vervolg HR 13 december 2013 ECLI:NL:HR:2013:1881. Is, na het verstrijken van de in art. 7 lid 4 Berner Conventie bedoelde termijn, het vereiste van een instandhoudingsverklaring als bedoeld in art. 21 lid 3 (oud) Benelux Tekeningen- en Modellenwet in strijd met het formaliteitenverbod in art. 5 lid 2 Berner Conventie? Volgens de Hoge Raad moet het formaliteitsvereiste na het verstrijken van 25 jaar wijken voor een andersluidende regeling in het nationale recht als het gaat om werken van toegepaste kunst die alleen in het nationale recht worden beschermd.

Nederlandstalige Ondernemingsrechtbank Brussel 14 oktober 2019, IEFbe 2991; A/15/07211 (TV Vlaanderen tegen Agicoa) Na tussenkomst van het Hof van Justitie in de zaak van TV Vlaanderen tegen de beheersvennootschappen Sabam en Agicoa (HJEU 13 oktober 2011, Airfield, C-431/09 en C-432/09), oordeelde het Hof van Beroep te Brussel op 9 juni 2015 dat TV Vlaanderen contractueel de toestemming had gekregen van de auteursrechthebbenden zodat zij geen bijkomende vergoeding verschuldigd was aan Agicoa voor de satellietuitzendingen van televisieprogramma’s. Daarop stelde TV Vlaanderen een vordering in tot terugbetaling van de royalties die zij in de periode 2007-2010 had betaald als gevolg van het vonnis. 
De rechtbank oordeelt nu dat deze royalties moeten worden terugbetaald, bij gebrek aan oorzaak. Door de vernietiging van het vonnis door het Hof van Beroep is de onderliggende rechtsverhouding waarop de overeenkomst voortbouwt met terugwerkende kracht weggevallen. De beslissende beweegreden voor partijen om tot een overeenkomst te komen is vernietigd en wordt bijgevolg nooit geacht te hebben bestaan, zo stelt de ondernemingsrechtbank. Agicoa wordt veroordeeld tot terugbetaling van 722.000 EUR, te vermeerderen met de gerechtelijke interesten en de gerechtskosten.

HvJ EU 16 oktober 2019, IEF 18772, IEFbe 2974; C-637/19 BY (BY tegen CX) Auteursrecht. Via MinBuza: CX en BY zijn twee particulieren met elk een eigen website. In een andere zaak heeft CX een kopie van een tekstpagina met een foto van de website van BY, dienende als bewijsstuk, aan de rechter overgelegd. Volgens BY is die foto auteursrechtelijk beschermd en heeft CX inbreuk gemaakt op dat auteursrecht. BY vordert om deze reden schadevergoeding. De rechter, voor wie de zaak in eerste aanleg aanhangig was, heeft vastgesteld dat het feit dat de foto was overgelegd aan de rechter, ertoe heeft geleid dat het algemeen toegankelijk is op grond van de Zweedse grondwettelijke bepalingen inzake openbaarheid van documenten. Volgens de rechter in eerste aanleg had CX daarmee de foto gedistribueerd in de zin van de wet op het auteursrecht, echter is volgens hem geen schade geleden door BY en hij wees de vordering af. BY heeft vervolgens hoger beroep ingesteld bij de verwijzende rechter (zie C-637/19). Voor de verwijzende rechter bestaat onduidelijkheid ten aanzien van de vraag of een rechter moet worden beschouwd als het publiek in de zin van de richtlijn auteursrecht. Om deze reden verzoekt de verwijzende rechter om beantwoording van enkele prejudiciële vragen.

HvJ EU 12 september 2019, IEF 18757, IT 2905, IEFbe 2968;C‑666/18 (IT Development tegen Free Mobile) Free Mobile is aanbieder van mobiele telefonie en licentiehouder van het computerprogramma “ClickOnSite“. Het auteursrecht van “ClickOnSite“ berust bij de vennootschap IT Development. De licentiehouder heeft zonder toestemming van de auteursrechthebbende wijzigingen in het computerprogramma aangebracht. De houder van het auteursrecht op dat computerprogramma heeft de licentiehouder vervolgens gedagvaard. De vordering in eerste aanleg was gebaseerd op de aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en werd afgewezen. De Franse  appelrechter twijfelt of de gedraging van geïntimeerde een inbreuk op het op het programma rustende auteursrecht vormt ofwel een tekortkoming in de nakoming vormt. Naar Frans recht kan een vordering uit onrechtmatige daad slechts worden ingesteld indien tussen partijen geen contractsverhouding bestaat.

Oberster Gerichtshof 28 mei 2019, IEF 18739, IT 2893, IEFbe 2962 (Puls 4 TV tegen YouTube) Via MinBuza. Puls 4 TV exploiteert een Oostenrijkse televisiezender. YouTube is exploitant van het videoplatform www.youtube.com als hostingdienstverlener. YouTube maakt gebruik van “monetarisatie“ (het voorzien van geüploade videos van reclame), indien de gebruiker toestemming geeft. In het onderhavige geschil heeft YouTube de door Puls 4 TV gewraakte video’s steeds onmiddellijk verwijderd nadat zij per aanmaning in kennis was gesteld van de auteursrechtelijke bevoegdheden van Puls 4 TV. Puls 4 TV had YouTube verzocht om staking van het ter beschikking stellen van video’s die door Puls 4 TV geproduceerde audiovisuele werken bevatten. Volgens haar worden inbreuken op haar auteursrecht technisch gefaciliteerd door de monetarisatie van YouTube.

Hof van Beroep Gent 4 februari 2019, IEFbe 2961; 2017/AR/665 (Autodesk en Microsoft Corporation tegen Aldera, Mini Flat en BSA) Autodesk en Microsoft zijn softwareontwikkelaars en exploitanten van de intellectuele eigendomsrechten op bepaalde softwarepakketten. Beide bedrijven zijn lid van BSA, een non-profit-handelsorganisatie die belangen van de softwaremarkt en hardwarepartners verdedigt. Aldera en Mini Flat houden zich bezig met verandabouw. BSA heeft Aldera gewaarschuwd voor het gebruik van software zonder licentie. Aldera en Mini Flat hebben zich ingeschreven voor de legalisatieprocedure van BSA. Door de gerechtsdeurwaarder is een proces-verbaal van beslag inzake namaak opgesteld. Autodesk en Microsoft stellen dat inbreuk is gemaakt op hun auteursrechten door onder meer Aldera en Mini Flat. Dit is door het hof gegrond verklaard.

HvJ EU Funke Medien [IEF 18623] en Spiegel Online [IEF 18644]: geen pyrrusoverwinning voor de informatievrijheid

1. Op 29 juli jl. heeft het HvJ EU twee belangrijke auteursrecht arresten gewezen (1).  In die arresten is veel beslist. In deze bijdrage sta ik alleen stil bij het oordeel van het Hof dat het auteursrechtelijke systeem van beperkingen een gesloten systeem is. Maar: hoe gesloten is gesloten?

2. Laat ik beginnen met te zeggen dat ik het oordeel van het Hof betreur. Mijn voorkeur gaat uit naar een open systeem van beperkingen en dat betekent dat ik mij veel meer voel aangesproken door de benadering die de Hoge Raad in zijn Dior/Evora-arrest heeft gevolgd (2).  Het Hof wil van zo’n fair-use-achtig-systeem niets weten omdat (i) een juist evenwicht tussen het auteursrecht en andere grondrechten al in de Auteursrechtrichtlijn (Arl) zelf is gelegen, en (ii) het toelaten van beperkingen die niet onder de in art. 5 Arl uitputtend opgesomde beperkingen vallen, de effectiviteit van de door de Arl tot stand gebrachte harmonisatie van het auteursrecht in gevaar brengt.